
استفاده از انواع مختلف نورهای استودیویی بدون دانستن مفاهیم پایه درباره آنها میتواند بسیار پیچیده باشد. خصوصا اینکه بدانیم در آتلیههای امروزی از دو نوع نور کاملا مختلف استفاده استفاده میشود که استفاده از هر کدام تنظیمات و شرایط متفاوتی دارد.
ما در آتلیهها دو نوع نور مختلف داریم که آنها را با نام کلی “نورهای ثابت یا پیوسته” و “نورهای فلاش” میشناسیم. نورهای پیوسته که برخی از عکاسان، آنها را با نام شکل جدیدشان، نورهای LED هم مینامند، همانطور که از نامشان پیداست، یک منبع نور پیوسته و مداوم محسوب میشوند.
تا چند سال پیش، وجود یک منبع نور پیوسته در آتلیه چندان مرسوم نبود و بیشتر برای فیلمبرداریها از منابع نور اینچنینی استفاده میشد. چون نورهای پیوسته قوی که بتوانند روی روشنایی سوژه تاثیر بگذارند، حرارت زیادی تولید میکردند و آنقدر آتلیه ها را گرم میکردند که عملا کار کردن با آنها به شکل طولانی ناممکن میشد. اما در طی این سالهای اخیر، با پیشرفته تکنولوژی نورهای LED و افزایش قدرت آنها، دیگر استفاده از این لامپها مانند لامپهای رشتهای قدیمی، موجب ایجاد گرما نمیشود. به همین علت میتوان منبعهای نور بسیار روشن LED را مانند لامپهای روشنایی عادی در آتلیهها هم به کار گرفت.
Rim Lighting نوردهی لبه سوژه
این روش از نورپردازی یک تکنیک کلاسیک در عکاسی است که نور به وسیلهٔ منبع نوری از پشت به سوژه تابانده میشود. این نور، حاشیههای سوژه را برجسته کرده و یک حاشیه نوری دور سوژه ایجاد میکند.
این تکنیک به تصویر بعد و عمق بیشتری میدهد و اصطلاحاً سوژه را از پسزمینه جدا میکند. ریم لایت تکنیکی پرکاربرد در نورپردازی عکاسی تبلیغاتی، مخصوصا عکاسی محصولات و مدلینگ است.
استفاده از نورهای رنگی در نورپردازی عکاسی تبلیغاتی
استفاده از نورهای رنگی در نورپردازی عکاسی تبلیغاتی به عنوان یک تکنیک خلاقانه مورد استفاده قرار میگیرد. در این تکنیک، نورهای رنگی یا فیلترهای رنگی روی منابع نوری مثل فلاشها یا نورهای ثابت قرار میگیرند.
با افزودن نورهای رنگی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به صحنه، میتوانید جلوههای ویژهای ایجاد کنید. این جلوهها باعث جذابیت و تنوع در تصاویر تبلیغاتی شما میشود. همچنین با استفاده از نورهای رنگی، میتوانید بر روی موارد خاصی در تصویر تأکید کنید. به عنوان مثال، با استفاده از نور قرمز بر روی محصول خاصی، آن را برجسته کنید و یا از طریق نورهای رنگی به رنگ سازمانی برند اشاره کنید.
و نکته مهم و آخر در مورد استفاده از نورهای رنگی، ایجاد احساسات و مفاهیم در تصویر است. رنگها در عکاسی تأثیرات ذهنی و احساسی بالایی دارند. استفاده از رنگهای مختلف میتواند مضمون و احساسات خاصی را در تصاویر شما ایجاد کند. پیشنهاد میکنیم مقاله روانشناسی رنگ ها را در این رابطه مطالعه کنید.
Composite Photography ترکیب چند نور
این موردی یک تکنیک نورپردازی در عکاسی تبلیغاتی است که در آن چند عکس با تنظیمات نوری متفاوت به یکدیگر ادغام میشوند تا تصویر نهایی با جزئیات و جلوههای ویژهای ایجاد شود.
این تکنیک به عکاس امکان میدهد تا عناصر مختلفی از تصویر را در زمان و شرایط نوری متفاوت ثبت کند و سپس آنها را با استفاده از نرمافزارهای ویرایش تصویر به یکدیگر متصل کند. نتیجه نهایی این تکنیک معمولاً تصویری با جزئیات دقیق، جلوههای ویژه، و گاهاً ترکیبی از عناصر واقعی و تخیلی است.
نور پیوسته
نور پیوسته همانطور که از نام آن پیداست، به طور دائمی تابیده میشود. بزرگترین و شناختهشدهترین منبع نوری که به عنوان نور پیوسته میشناسیم، نور خورشید است. البته بسته به موقعیت جغرافیایی شما، نور خورشید را نمیتوان در ساعات مختلف تنظیم کرد و به همین دلیل سعی بر این است که نوری مشابه را به هنگام نورپردازی در آتلیه مورد استفاده قرار داد.
از جمله نورهای پیوسته میتوان به نورهای زیر اشاره کرد:
- «High Intensity Discharge | HID»: نوردهی این لامپها با تکیه بر ترکیب گاز و نمکهای فلزی و قوس الکتریکی بین دو الکترود اتفاق میافتد و با دماهای رنگی متفاوتی به فروش میرسند.
- «Hydrargyrum Medium-arc Iodide | HMI»: نورهایی که نسبت به لامپهای حبابی قدیمی، چهار برابر نور بیشتری تولید میکنند و گرمای تولیدی آنها نیز بسیار کم است و دمای رنگی بین ۵۶۰۰-۶۰۰۰ کلوین دارند.
- «Ceramic Discharge Metal/Halide | CDM/CMH»: این نورها به طور معمول نوری آبیرنگ نزدیک به نور روز تولید میکنند. البته دمای رنگی آنها به مخلوط نمک هالید فلزی داخل لامپ مرتبط است به طوریکه نورهایی با دمایی رنگی ۳۰۰۰-۸۰۰۰ کلوین تولید تولید شدهاند.
- تنگستن هالوژن: این نوع از نورها از قدیم مورد استفاده قرار میگرفتند و قیمت بسیار پایینی دارند اما بسته به نوع سازنده، دمای رنگی متفاوتی تولید میکنند. همچنین گرمای تولیدی آنها نیز بسیار زیاد است.
- فلورسنت: لامپهای فلورسنت برای دماهای رنگی متفاوتی تولید میشوند اما به طور معمول، دمای ۵۶۰۰-۶۰۰۰ کلوین را پوشش میدهند. از ویژگی این نورها، عمر بالای آنها بین ۷۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰ ساعت است.
- LED: نورهای الایدی و پنلهای آنها کاربردی مشابه با نورهای فلورسنت دارند. قیمت پایین و قدرت خروجی قابل تنظیم، از جمله مزایای این نورها به شمار میآید.

فلش
نورهای فلش از محبوبترین نورهای آتلیهای نزد عکاسان به شمار میآیند که به سه شکل زیر به هنگام نورپردازی در آتلیه مورد استفاده قرار میگیرند.
- روی دوربین یه به صورت جهنده (Pop-up)
- به شکل تفنگی (Speedlite)
- آتلیهای به صورت «Mono Block» یا ژنراتوری

از آنجایی که دانش ترکیببندی در عکاسی و آشنایی با نرمافزارهایی همچون فتوشاپ برای پردازش و روتوش عکسها از جمله موارد ضروری برای عکاسان به شمار میآید، «فرادرس» اقدام به انتشار فیلمهای آموزش ترکیببندی و فتوشاپ برای عکاسان کرده که لینک آن در ادامه آورده شده است.
تجهیزات برای نورپردازی در آتلیه
حال که با انواع نورها در آتلیه عکاسی آشنا شدیم در مرحله بعد باید با تجهیزات مختلف برای بکارگیری این نورها آشنایی پیدا کنیم. در ادامه به طور خلاصه به این تجهیزات میپردازیم و سپس به شکل عملی نحوه تنظیم آنها را بیان میکنیم.
- پایه نور: فلشهای آتلیه و قرارگیری آنها در محلهای مختلف به کمک پایه نور امکانپذیر است و از طریق این پایهها میتوان زاویه و ارتفاع تابش نور را نیز تنظیم کرد.
- چتر: چتر عکاسی از جمله تجهیزات معمول به هنگام نورپردازی در آتلیه به شمار میآید. فلش یا سایر نورهای پیوسته به چتر تابیده میشوند و چتر، آنها را به شکلی نرم به سوژه بازتاب میدهد. چترهای عکاسی در اندازه و رنگهای متفاوت – به طور معمول سفید، نقرهای و طلایی – تولید میشوند.
- سافتباکس: «سافتباکسها» (Soft Boxes) کارکردی مشابه چترها دارند با این تفاوت که سرهمبندی آنها دشوارتر است اما در صورت استفاده از آنها، نوری نرمتر و به طور معمول با شدت بیشتری بدست میآید.
- زنبوری: ابزارهای «Snoot» و «Honeycomb» به افزایش تمرکز نور کمک میکنند. از این ابزارها به طور معمول جهت استفاده از نورهای پسمینه یا جدا کردن بخش خاصی از عکس استفاده میکنند.
- رفلکتور: به هنگام نورپردازی در آتلیه از جمله ابزارهای بسیاری کاربردی، رفلکتور است خاصه اگر تنها از یک نور استفاده میکنید. رفلکتورها را میتوانید برای پر کردن سایه و ایجاد سایهها یا نورهای نرم بکار بگیرید. البته نحوه چینش این اجزا در مثالهای متن مورد بررسی قرار میگیرد.
- «Beauty Dish»: این ابزار، نور تابیده شده را با شدت بیشتری به سوژه برگشت میدهد به طوریکه اگر آنرا سافتباکس مقایسه کنیم خواهیم دید که برخلاف قبل، نور سخت به سوژه تابیده شده است که این امر، جزئیات رنگ و پوست را بیشتر نشان میدهد. تصاویر گرفته شده با این ابزار به روتوش بیشتری نیاز دارند.

پیکربندی نور در آتلیه
برای اینکه با تکنیکهای نورپردازی در آتلیه آشنا باشیم باید در ابتدا با برخی اصطلاحات آن آشنایی پیدا کنیم که در ادامه آورده شدهاند.
- «Key Light»: این نور که به «نور اصلی» (Main Light) نیز شناخته میشود تمام آنچیزی است که برای خلق یک عکس به آن نیاز دارید. Key Light به طور معمول در روبروی سوژه یا در طرف بخشی از بدن سوژه (صورت، مو و …) قرار میگیرد.
- «Fill Light»: این نور، توازن نوری بیشتری بر روی سوژه ایجاد میکند. میتوان آنرا نزدیک به سوژه قرار داد تا سایهها را پر کند. رفلکتور یا حتی یک مقوای سفیدرنگ نیز میتواند نقش یک Fill Light داشته باشد.
- «Back Light»: بسته به آن تصویری که عکاس قصد خلق آنرا دارد، این نور میتواند برای نوردهی بیشتر پسزمینه (Overexpose) استفاده شود تا سوژه اصلی به عنوان بخش اصلی عکس، نقش پررنگتری داشته باشد. به عبارت ساده، یک یا چندین نور را میتوان در پشت سوژه قرار داد تا برجستهتر شود. با این روش، بین پسزمینه و پیشزمینه، جدایشی پدید میآوریم. در تصویر زیر میتوانید یک چینش نور ساده را مشاهده کنید که المانهای بالا در آن نشان داده شدهاند.

نورپردازی کوتاه
نورپردازی کوتاه، کوچکترین بخش صورت را روشن میکند که نسبت به دوربین در نقطهای دورتر قرار گرفته است. اگر به عکس زیر دقت کنید میبینید که پهنترین بخش صورت – از گوش تا چانه – نزدیک دوربین قرار گرفته و در سایه است. این نوع از نورپردازی سبب میشود تا چهرهای لاغرتر را به همراه برجسته ساختن دهان و گونهها نمایش دهیم.
البته به یاد داشته باشید این نورپردازی برای همه سوژهها کاربرد ندارد. به طور مثال اگر سوژه شما قدبلند و با صورتی کشیده باشد، عکس نهایی حاصل از این نورپردازی، چهرهای لاغر را نمایش میدهد.